ο Γιάννης Μαρκόπουλος “έφυγε” σήμερα
Γιάννης Μαρκόπουλος
Ηράκλειο, 1939 – Αθήνα, 10 Ιουνίου 2023
Ο συνθέτης που σκιαγράφησε με πάρα πολλά τραγούδια του, το προφίλ και την πρόσφατη Ιστορία της Ελλάδας, όχι την Ελλάδα των αμφίβολων θριάμβων και του αμφισβητήσιμου σύγχρονου μεγαλείου της, αλλά την πατρίδα των ανθρώπων που ζούνε το άδικο από την κούνια τους, την χώρα της “Λένγκως” και του “Παπαντόπ”, ο μουσικοσυνθέτης που φώναξε μόνος αυτός “κι εκείνος που σωπαίνει θα χαθεί”, ο συνθέτης του “Γεννήθηκα” και του “Ζάβαρα Κάτρα Νέμια”, έφυγε σήμερα, αφού έχασε την μάχη με τον καρκίνο, στα 84 του. Η Ε τ Ο τον αποχαιρετά με το ελληνικότερο των τραγουδιών του, σε στίχους του Κ. Χ. Μύρη και ερμηνεία του -γεννημένου γι΄ αυτό το τραγούδι- Νίκου Ξυλούρη.
Ο Γιάννης Μαρκόπουλος επέλεξε να συνεργαστεί μόνο με σημαντικούς στιχουργούς, ενώ η άλλη του πλευρά -η συμφωνική- υπηρετήθηκε από τον ίδιο μόνιμα σε όλη την διάρκεια της δημιουργικής του ζωής, σε βάρος των πιο “εμπορικών” έργων του και πολλές παραμένουν μη ηχογραφημένες. Επιλογή του ήταν να μελοποιήσει -μεταξύ άλλων- τους Σολωμό, Σεφέρη, Ελύτη, Κ. Χ. Μύρη, Μιχ. Κατσαρό, Μάνο Ελευθερίου, Σκούρτη και Βίρβο. Σε πολλά από τα σημαντικότερα τραγούδια του είχε γράψει ο ίδιος και τους στίχους και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η αξία τους (από το “Λένγκω” και το “Παπαντόπ” ως τα αξεπέραστα “Ζαβαρακατρανέμια”), ταυτόχρονα σε μουσικό και φιλολογικό επιπεδο, αλλά -κυρίως- για την πολιτική θεώρηση των πραγμάτων που εκφραζόταν απλά, λαϊκά και συμβολικά.
ΥΓ: το ηχητικό που ακούγεται στην αρχική σελίδα της Ε τ Ο (με τον τελάλη) είναι από τον “Θεσσαλικό Κύκλο” (1974), ένα μουσικό έργο, σχεδόν λαογραφικό και ιστορικό, μοναδικό στο είδος του και από τα λίγα της ελληνικής δισκογραφίας που σ’ ένα δίσκο ηχογραφείται μια ενότητα-θέμα και εξαντλείται σ’ αυτό (της ίδιας φιλοσοφίας είναι και τα έργα του “Μετανάστες”, “Ρίζες”, “Θητεία”, “Εργάτες”, “Ρεπορτάζ”, “Χρονικό”, κα). Οι στίχοι του δίσκου είναι του αξεπέραστου Κώστα Βίρβου, το έργο προλογίζει ο Βασίλης Τσιτσάνης και τα τραγούδια ερμηνεύουν πέντε κορυφαίοι ερμηνευτές και ο ίδιος ο συνθέτης (σε μια εισαγωγή ακούγεται και ο αείμνηστος βιρτουόζος Αριστείδης Μόσχος, ένας από τους σημαντικούς μουσικούς που συνεργάστηκαν για την παραγωγή του “Θεσσαλικού Κύκλου”. Τον “Τελάλη” ερμηνεύει ο Παύλος Σιδηρόπουλος.
Γεννήθηκα στο βλέφαρο του κεραυνού,
σβήνω κυλώντας στα νερά.
Ανέβηκα στην κορυφή της συννεφιάς
σαλτάροντας με τις τριχιές
του λιβανιού,
πήρα το δρόμο της σποράς.
Κοιμήθηκα στο προσκεφάλι του σπαθιού,
είχα τον ύπνο του λαγού.
Αγνάντευα την πυρκαγιά της θεμωνιάς
αμίλητος την ώρα της συγκομιδής,
πήρα ταγάρι ζητιανιάς.
Αντάμωσα τον χάρο της ξερολιθιάς,
το άλογο στ’ αλώνι
να ψυχομαχεί,
πήρα ταγάρι ζητιανιάς.
ΣΥΛΛΥΠΗΤΗΡΙΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΟΡ.ΦΕ.Ο.
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΘΕΤΗ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ
Ο Ελληνικός πολιτισμός και η μουσική τέχνη είναι ακόμα φτωχότερες. Η απώλεια ενός από τους κορυφαίους μουσικοσυνθέτες της μεταπολεμικής γενιάς, του Γιάννη Μαρκόπουλου, απομειώνει πιότερα τη μουσική μας κληρονομιά.
Ο εκλιπών συνεργάσθηκε στο παρελθόν με τον Οργανισμό Φεστιβάλ Ολύμπου, συναυλίες του οποίου απόλαυσε στο παρελθόν το κοινό από την σκηνή του αρχαίου θεάτρου του Δίου.
Το μοναδικής αξίας έργο του εκτείνεται από το έντεχνο τραγούδι έως τις συνθέσεις για συμφωνική ορχήστρα, αλλά και κινηματογραφική και θεατρική μουσική, καθώς όπερες και ορατόρια.
Από τη γη του μυθικού Ορφέα όπου μελοποίησες τους ορφικούς ύμνους με τη «Λειτουργία του Ορφέα», το κατευόδιο του Οργανισμού στο δικό σου «Σεργιάνι στον κόσμο», εκεί ψηλά στην παρέα των αθανάτων.
Για τον ΟΡ.ΦΕ.Ο.
Ο πρόεδρος
Γρηγόρης Παπαχρήστος
Γιάννης Μαρκόπουλος – δισκογραφία
